| | 20 МАРТА 2014 (Четверг) 15:08:23 Чарговы выпуск праграмы «Святло душы» будзе прысвечаны подзвігу партызан брыгады «Штурмавая», якія ў студзені 1944 правялі аперацыю па вызваленню 274 выхаванцаў сёмкаўскай школы-інтэрната. Героі праграмы - выхаванцы інтэрната Вера Мікалаеўна Адамовіч, Ніна Пятроўна Кабанава і сувязная брыгады “Штурмавая” Марыя Міхайлаўна Фёдарава - раскажуць падрабязнасці тых страшных падзей і пра выпрабаванні, праз якія ім прыйшлося прайсці.
Мястэчка Сёмкава, што размясцілася на старадаўнім Віленскім шляху, сваю гісторыю вядзе з 15 стагоддзя. У 17 стагоддзі маёнтак належаў князям Саламярэцкім, чыіх дзяцей вучыў багаслоў і царкоўны дзеяч Мялецій Сматрыцкі.
Князёўна Алена, з роду Саламярэцкіх, узяўшы шлюб з Багданам Сцяцкевічам, пераводзіць Сёмкава ў валоданне гэтаму знакамітаму праваслаўнаму роду - фундатару аршанскага Успенскага жаночага манастыра, Буйніцкага і Баркалабаўскага манастыроў на Магілеўшчыне, Тупічэўскага манастыра на Мсціслаўшчыне, іншых святыняў. Пасля Сцяцкевічаў самым вядомым уладальнікам Сёмкава стаў мінскі ваявода Адам Хмара. Яму ў 1755 годзе мястэчка перайшло ў “вечны дарунак” за службу ў літоўскага падканцлера Міхаіла Сапегі.
На той час новаму гаспадару Сёмкава ішоў толькі 35-ы год. У 1792 годзе Хмара падпісвае ад імя жыхароў Мінскага ваяводства акт Таргавіцкай канфедэрацыі, якая па сутнасці прывяла да другога падзелу Рэчы Паспалітай. Неўзабаве Міншчына, як і іншыя беларускія землі, адыходзіць да Расійскай Iмперыі. У складзе адпаведнай дэлегацыі Адам Хмара прысягае новай дзяржаве і імператрыцы Кацярыне ІІ. Ён распачынае ў Сёмкава шырокае будаўніцтва і , верагодна, узводзіць першы ў гэтых мясцінах каменны палац у стылі класіцызму, архітэктарам якога стаў італьянскі дойлід Карла Спампані.
Паэт Міхал Дудзінскі ў 1782 годзе прысвяціў сядзібе ў Сёмкава вершаваную паэму, а знакаміты мастак-вандроўнік Напалеон Орда пакінуў нашчадкам малюнак палаца. Вядома, што Адам Хмара збудаваў два касцёлы. Адзін з іх, пабудаваны у Сёмкавым Гарадку, потым стаў праваслаўнай царквой, у якой вянчаліся бацькі Максіма Багдановіча.
Засталіся два ўнікальныя фотаздымкі канца ХІХ – пачатку ХХ стагоддзяў, па якіх можна меркаваць, як тады выглядала сёмкаўская сядзіба. Яшчэ адзін здымак цікавы тым, што на ім выяўлены наш слынны пісьменнік Якуб Колас з сынам Юрыем у Сёмкаве. Мала хто ведае, што Якуб Колас тут не толькі адпачываў, але і працаваў. Да кастрычніка 1922 года Колас знаходзіўся на пасадзе бухгалтара вучэбнай фермы “Сёмкава”, на тутэйшай смалакурні працаваў і Янка Купала. Але ёсць у гісторыі Семкава і трагічныя старонкі.
У даваенны час у сёмкаўскім палацы размяшчаўся інтэрнат для беспрытульных дзяцей. На пачатку вайны іх не паспелі вывезці. Выхавацеляў, якія дапамагалі партызанам, гітлераўцы арыштавалі, і
дзеці засталіся без дагляду дарослых. Яны збіралі ежу па наваколлі, старэйшыя клапаціліся пра малодшых, а гітлераўцы прыязджалі сюды, каб узяць у дзяцей кроў і правесці бесчалавечныя вопыты.
У лютым 1944 года партызаны брыгады “Штурмавая” правялі аперацыю па вызваленні 274 дзяцей сёмкаўскага інтэрната. Праграма “Святло душы” раскажа пра гэтую падзею са слоў былых выхаванцаў інтэрната Веры Мікалаеўны Адамовіч, Ніны Пятроўны Кабанавай, сувязной брыгады “Штурмавая” Марыі Міхайлаўны Фёдаравай. Пакуль толькі мемарыяльную дошку ўстанавілі ля палаца, а з цягам часу тут узнімецца помнік дзецям-ахвярам вайны. Ёсць і яго праект - кволае дзяўчо з узнятымі да неба рукамі. Разбураны палац ў Сёмкава аднаўляецца. Тут плануецца стварыць турыстычны цэнтр і Міжнародны сямейны цэнтр.
Слухайце праграму “Святло душы” 22 красавіка ў 8.30 на Першым нацыянальным канале Беларускага радые. Паўтор у той жа дзень у 21.30 на канале “Культура”./ sobor.by/
(просмотров 4005) |
ГЛАВНАЯ
ФОТО
ВИДЕО
АУДИО
НОВОСТИ
ФОРУМ
